Kürsü
Körfez’le Askeri İşbirliği İmkan ve Kapasitesi - Kenan Alpay
Follow @dusuncemektebi2
Türkiye’nin Körfez ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesinden pek çok ülke rahatsız oluyor ama İran’ın bu husustaki rahatsızlık kapasitesi hemen hepsinin fevkindedir. Bu tespit Amerika, Avrupa veya Rusya’nın Türkiye’nin önünü kesme konusunda sergilediği açık-örtülü faaliyetleri tartışma dışı tutmaz elbette. Bir farkla ki İran bilhassa Afganistan ve Irak’ın işgale açılıp yeniden yapılandırılma sürecinde oynadığı kritik rolden itibaren Batı hesabına alenen ‘beşinci kol faaliyeti’ yürüterek bölge adına öncelikli tehdit statüsüne yükseldi.
CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın Bahreyn, Katar ve Suudi Arabistan seferinde muhataplarıyla mutabakat saÄŸlamak istediÄŸi hususları göz önünde tutarak Ä°ran’a yönelik mevcut perspektifi anlayabiliriz. Zaten Suriye ve Irak’ın parçalanmasında Fars milliyetçiliÄŸinin oynadığı yıkıcı role dikkat çeken vurguları neden Körfez ülkelerinde askeri, stratejik, teknolojik ve ticari iÅŸbirliÄŸine yönelik kapsamlı ve derinlikli arayışlar içerisinde olduÄŸunu iÅŸaretliyor. Çok geçmeden Ä°ran tarafından yapılan beyanlar yaÅŸanan telaÅŸenin kliÅŸe suçlamalarla geçiÅŸtirilmeye giriÅŸildiÄŸini ortaya koyuyordu. Neticede CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan Suriye ve Irak’ta hatta buna Yemen’i de eklemek gerekir Fars milliyetçiliÄŸi marifetiyle bölgeyi iÅŸgal ve katliamlara maruz bırakan asli faillerden birinin ismini, eÅŸkalini, adresini telaffuz etmiÅŸti.
Türkiye ile Katar arasında 2014 yılında imzalanan Askeri EÄŸitim, Savunma Sanayi ve Katar Topraklarında TSK’nın KonuÅŸlandırılması Konusunda Ä°ÅŸbirliÄŸi AnlaÅŸması’nı Körfez ülkelerine geniÅŸletme çaÄŸrısı bu meyanda son derece kritik ve stratejik bir hamledir. Bu türden bir anlaÅŸmanın bölge ülkelerine teÅŸmil edilmesine yönelik teklifin Suudi Arabistan ve Bahreyn’e doÄŸrudan iletildiÄŸi anlaşılıyor. Bu seyahat esnasında meselenin sadece CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’a birtakım jestler yapmaktan, kimi madalya takdimleri ve iltifatlardan öteye anlamlar taşıdığını izah etmek çok anlamlı olmaz. Fakat Suudi Arabistan Kralı Selman’ın bizzat havaalanına gelerek gerçekleÅŸtirmiÅŸ olduÄŸu karşılama töreni Suud’un geleneklerini bilenler açısından Türkiye’ye yönelik beklentileri, yüklenen anlamları da ima etmektedir.
Amerika ve Rusya’nın bir taraftan Ä°ran ile diÄŸer taraftan PKK benzeri örgütlerle bölgeyi hallaç pamuÄŸu gibi savurmaya, kaosu büyütüp istikrarsızlığı yaygınlaÅŸtırmaya hız verdiÄŸi bir vasatta Türkiye ve Körfez ülkelerinin çok fazlaca bir alternatifi de bulunmuyor. Kaldı ki gerek Trump yönetimindeki Amerika gerekse Putin yönetimindeki Rusya hem Ä°slam coÄŸrafyasına yönelik iÅŸgal politikalarını sürdürme hem de Ä°slam coÄŸrafyasını Ä°ran, Sisi cuntası, Hafter cuntası, Esed rejimi gibi yıkıcı-parçalayıcı unsurlarla atomize etmekte paralel seyrediyorlar. Türkiye’nin Fırat Kalkanı Operasyonu’yla Suriye’ye yönelik yürütmüş olduÄŸu siyaseti askeri hamlelerle beslemesi elbette kimi riskler içeriyor. Fakat askeri seçeneÄŸin sahada olmaması bir gün Amerika’nın diÄŸer gün Rusya’nın PKK üzerinden Türkiye’ye baskı uygulamasını, ÅŸantajla siyaseti ipotek altına almasını kolaylaÅŸtırmaktan baÅŸkaca bir iÅŸe yaramayacağı aÅŸikardır. Tam da bu vasatta ErdoÄŸan’ın gezisinin ana konusu Körfez ülkelerinin Türkiye’nin Suriye siyasetini sözlü ve duygusal olarak deÄŸil askeri, ekonomik, diplomatik ve stratejik olarak desteklemelerini temin etmekti. Suriye ve Irak’ın yaÅŸadığı çöküş ve parçalanma sadece Türkiye açısından deÄŸil Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn açısından da felaketin hızla yaklaÅŸması anlamına geliyor çünkü.
Peki Türkiye açısından Körfez ülkelerinin askeri kapasitesi ve imkanlarını seferber edebilme imkanı nedir? Bu imkan ve kapasiteler çok yüksek deÄŸil. Bölgede üslenen Amerikan ordusunu unutmayalım. Bir de Yemen’de Suudi Arabistan’ın yaÅŸadığı sıkıntı ve belirsizliÄŸi göz önünde tutmak icap eder. Bahreyn açısından rejim sokak gösterileriyle sıkıştırılabilecek kadar zayıf ve sallantıda. Ama buna raÄŸmen sadece askeri deÄŸil siyasal ve diplomatik zemini saÄŸlamlaÅŸtıracak adımların atılması, toplumsal adalet ve özgürlüklerin geniÅŸletilmesi yönünde süreçlerin hayata geçirilmesi yönünde teÅŸvik ve tavsiyeler iklimin
olumlu anlamda değişmesine yardımcı olacaktır.
Türkiye ve Körfez ülkelerinin münasebetlerinde Amerika ve Rusya’nın tasallut ve gölgesini kaldırma yönünde hızlı tedbirler almaya muhtaç olduÄŸu besbelli. PKK, IŞİD, askeri cuntalar kadar Ä°ran ve müzahir unsurların bölgeyi terörize etmesine geniÅŸ bir ittifakın daha etkin bir biçimde mani olabileceÄŸi ortada. Jest ve iltifatlara deÄŸil gerçek ve pratik ittifaklara yaslananlar kazanacak aksine hareket edenler hep birlikte kaybedecekler.
Henüz yorum yapılmamış.